ԱՅՑԵԼՈՒԹԻՒՆ ՊԷՅՐՈՒԹԻ ՆԱՒԱՀԱՆԳԻՍՏ ԵՒ ԿԵԴՐՈՆԱԿԱՆ ՇՈՒԿԱՆԵՐ

Եօթներորդ դասարանի ընդհանուր պատմութեան առաջին դասը բիւզանդական կայսրութեան մասին էր. աշակերտները ծանօթացան անոր պատմութեան գլխաւոր անցուդարձերուն ու մօտէն ուսումնասիրեցին մայրաքաղաք Կոստանդնուպոլիսը, որ կայսրութեան քաղաքական, կրօնական և տնտեսական կեդրոնն էր: Հոս կը գտնուէին կայսերական պալատները, Ուղղափառ քրիստոնեաներուն եկեղեցիները, որոնց մէջ կարելի է առանձնացնել Սուրբ Սօֆիա գլուխ գործոց եկեղեցին և վերջապէս,  Եւրոպայի, Ասիոյ և Ափրիկէի միջև կամուրջի դեր խաղացող Կոստանդնուպոլսոյ նաւահանգիստը:

Զուգահեռներ անցընելով երկու մայրաքաղաքներ՝ Կոստանդնուպոլսոյ և Պէյրութի միջև, աշակերտները անդրադարձան որ այս վերջինն ալ իր հերթին կը կամրջէ երեք ցամաքամասերը և կ’ընդգրկէ երկրի զանազան քաղաքական, կրօնական թէ՝ տնտեսական  կեդրոնները:

Ահա այս գաղափարներէն ելլելով, կազմակերպուեցաւ եօթներորդ դասարանի «արշաւը» դէպի Պէյրութի նաւահանգիստ և կեդրոնական շուկաներ:

Առաջին հանգրուանն էր Պէյրութի նաւահանգիստը, ուր աշակերտները դիմաւորուեցան Պրն. Րաֆֆի Աշգարեանին կողմէ: Ան նաւահանգիստի ֆինանսներու տնօրէնն է ինչպէս նաև Ճեմարանաւարտ է ու Ճեմարանի նախկին ուսուցիչ: Պարոն Րաֆֆին հանրաշարժով շրջեցաւ աշակերտներուն հետ նաւահանգիստի տարբեր բաժինները և մանրամասն տեղեկութիւններ տուաւ նաւահանգիստի կառոյցին, հոն հանգրուանող նաւերուն, նաւահանգիստէն ներս կատարուող առևտուրին, ծանրաբարձ կռունկներուն, զանազան չափերով բեռնարկղերուն մասին: Ապա ան աշակերտները ընդունեց իր գրասենեակէն ներս, պատասխանեց անոնց բոլոր հարցումներուն:  Պարոն Րաֆֆին աշակերտներուն համար պատրաստած էր նաև նաւահանգիստին մասին պատմող պատկերազարդ թղթածրարներ:

«Արշաւի» երկրորդ հանգրուանն էր Պէյրութի կեդրոնական  շուկաներու շրջանը: Հոս աշակերտները այցելեցին Ուղղափառներու Սուրբ Գէորգ և Հայ Առաքելական Սուրբ Նշան եկեղեցիները: Ընդհանուր պատմութեան ուսուցչուհին՝ Տիկ. Շողիկը բացատրութիւններ տուաւ ամէն մէկ եկեղեցիի ճարտարապետական թէ դաւանանքային իւրայատկութիւններուն մասին: Շրջագայութեան ժամանակ աշակերտները տեսան նաև երկրի քաղաքական  գլխաւոր կեդրոններէն երկուքը՝ խորհրդարանն ու վարչապետարանը, ինչպէս նաև քաղաքի Կապոյտ մզկիթը (Հարիրիի մզկիթը), որ նմանօրինակն է Կոստանդնուպոլսոյ Սուրբ Սօֆիա եկեղեցիին:

Թէև օրը երկար էր եւ օդը՝ անձրևոտ, աշակերտները անձրևէն պատսպարուած էին այս օրուան համար նախատեսուած յատուկ անձրևանոցներով և շատ ուրախ ու գոհ վերադարձան դպրոց: